Đồng chí Nguyễn Hữu Thọ (bí danh Ba Nghĩa), sinh ngày 10/7/1910 trong một gia đình công chức tại Long Phú, tổng Long Hưng Hạ, phủ Trung Quận, tỉnh Chợ Lớn (nay thuộc huyện Bến Lức, tỉnh Long An).
.jpg)
Luật sư Nguyễn Hữu Thọ
Mười một tuổi, Nguyễn Hữu Thọ được gia đình gửi sang Pháp học. Sau bảy năm học xuất sắc ở bậc phổ thông, năm 1928, Nguyễn Hữu Thọ vào học tại khoa Luật của Trường Đại học Aix-en-Provence, tốt nghiệp loại xuất sắc và nhận bằng Cử nhân Luật. Tháng 5-1933, Nguyễn Hữu Thọ rời thành phố Marseille trở lại Sài Gòn.
Trở lại Việt Nam, Nguyễn Hữu Thọ về thị xã Mỹ Tho, Tiền Giang sinh sống và xin vào tập sự tại Văn phòng của luật sư Duquesnay ở Tiền Giang. Sau 5 năm làm luật sư tập sự, Nguyễn Hữu Thọ tham gia kỳ thi sát hạch để trở thành luật sư thực thụ, hành nghề độc lập. Ở tuổi 30, với tài năng và sự chính trực bảo vệ lẽ phải, bảo vệ người yếu thế, Luật sư Nguyễn Hữu Thọ đã nổi tiếng khắp Nam Kỳ. Thời kỳ tiền khởi nghĩa, do được các đồng chí Trần Văn Giàu, Phạm Ngọc Thạch vận động, Luật sư Nguyễn Hữu Thọ tham gia hoạt động cách mạng trong Hướng đạo sinh, tích cực trong phong trào truyền bá chữ quốc ngữ, vận động cứu đói cho đồng bào Bắc kỳ.
Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, Luật sư Nguyễn Hữu Thọ trở thành một trí thức yêu nước ủng hộ chính quyền cách mạng do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu. Hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, Luật sư tham gia kháng chiến bằng nhiều hình thức, tích cực hoạt động trong phong trào đấu tranh công khai của các tầng lớp Nam bộ. Kể từ đây, mọi hoạt động, cống hiến không mệt mỏi của Luật sư Nguyễn Hữu Thọ đều gắn liền với sự nghiệp đấu tranh cách mạng của Đảng và dân tộc ta. Bằng tinh thần yêu nước nhiệt thành, trí tuệ, tài năng, phẩm chất đạo đức cách mạng cao đẹp, Luật sư Nguyễn Hữu Thọ trở thành một nhà trí thức yêu nước vĩ đại, là người tiêu biểu cho lòng yêu nước nồng nàn và dũng cảm của trí thức miền Nam.
.jpg)
Luật sư - Chủ tịch Nguyễn Hữu Thọ (giữa) và Đoàn Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại Hội nghị Cấp cao Phong trào không liên kết ở Algérie (tháng 9-1973) - Ảnh Tư liệu.
Năm 1954, miền Bắc được hòa bình, đồng chí Nguyễn Hữu Thọ tiếp tục tham gia vào cuộc đấu tranh của quân, dân miền Nam đòi thi hành Hiệp định Ge-nè-ve, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Tháng 02-1962, tại Đại hội lần thứ nhất Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, đồng chí Nguyễn Hữu Thọ được bầu làm Chủ tịch, đồng chí đã lãnh đạo Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam cùng Liên Minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam tập hợp, đoàn kết, động viên quân và dân miền Nam tiến hành cuộc đấu tranh vũ trang, chính trị, ngoại giao, binh vận gay go và ác liệt vào bậc nhất trong thế kỷ XX chống đế quốc Mỹ xâm lược và ngụy quyền Sài Gòn theo lời kêu gọi thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh với tinh thần “không có gì quý hơn độc lập, tự do”, quyết tâm “đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào” và đã giành được thắng lợi hoàn toàn, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Bắc - Nam sum họp một nhà.
Sau khi đất nước thống nhất, đồng chí Nguyễn Hữu Thọ được Nhân dân tín nhiệm bầu làm đại biểu Quốc hội các khóa VI, VII, VIII và được Quốc hội bầu giữ các chức vụ quan trọng trong bộ máy Nhà nước: Phó Chủ tịch nước (tháng 7-1976), Quyền Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (tháng 4-1980), Chủ tịch Quốc hội và Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước (tháng 7-1981), Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước (tháng 6-1987).
Tháng 11-1988, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đồng chí Nguyễn Hữu Thọ được bầu làm Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Để ghi nhận những công lao, đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng, Đảng và Nhà nước đã tặng đồng chí Huân chương Sao Vàng năm 1993 và nhiều Huân, Huy chương cao quý khác.
Năm mươi năm hoạt động cách mạng, 47 năm tuổi Ðảng, cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí Nguyễn Hữu Thọ là một tấm gương sáng về tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh cách mạng kiên cường vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân. Từ một trí thức có địa vị xã hội dưới chế độ thực dân, Luật sư đã từ bỏ mọi quyền lợi và bổng lộc, chấp nhận gian khổ, hy sinh, để dấn thân vào con đường đấu tranh cách mạng, rồi trở thành một người cộng sản, một nhà lãnh đạo xuất sắc của phong trào quần chúng. Dù ở mọi cương vị công tác, nhưng đồng chí đều thể hiện bản lĩnh, trí tuệ và phẩm chất của người chiến sĩ cách mạng, được đồng bào, đồng chí yêu mến, tin cậy, được bạn bè quốc tế nể trọng.
.jpg)
(Hàng đầu, từ trái qua) bà Nguyễn Thị Bình, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Luật sư Nguyễn Hữu Thọ (áo sơ mi trắng) năm 1980 - Ảnh Tư liệu
Mặc dù chưa một lần được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhưng đồng chí Nguyễn Hữu Thọ từng bộc bạch: “Điều may mắn và cũng là niềm hạnh phúc lớn nhất đối với tôi là được đi theo con đường của Chủ tịch Hồ Chí Minh, được Người dẫn dắt từ khi lớp thanh niên trí thức chúng tôi còn bàng hoàng trước ngã ba đường trong đêm dài nô lệ”. Chính đạo đức, lý tưởng cao đẹp, cuộc đời vì nước, vì dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh là ánh sáng và động lực thu phục đồng chí đến với cách mạng và dẫn dắt đồng chí trong suốt cuộc đời hoạt động của mình. Đồng chí Nguyễn Hữu Thọ xứng đáng là một học trò giỏi của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Luật sư Nguyễn Hữu Thọ có phong cách giản dị, chính trực, khiêm tốn, một tấm gương sáng về đạo đức, quan tâm gần gũi mọi người; sống trong sạch, sẵn sàng hy sinh vì nghĩa lớn, không khuất phục trước cường quyền, không bị cám dỗ trước tiền tài, danh lợi, luôn phấn đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân.
Cả cuộc đời đồng chí Nguyễn Hữu Thọ đã hiến dâng cho đất nước, vì độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân. Ghi nhận những cống hiến của đồng chí Nguyễn Hữu Thọ, tại lễ quốc tang, đồng chí Võ Văn Kiệt - Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ thay mặt Đảng - Nhà nước đã nêu bật những cống hiến của đồng chí cho đất nước: “Luật sư Nguyễn Hữu Thọ là một trí thức yêu nước, một nhà hoạt động chính trị và xã hội mà tiếng tăm vươn khỏi ranh giới quốc gia, là một luật sư tài năng, một ngọn cờ tập hợp quần chúng đầy uy tín, một người Việt Nam trung kiên, một nhân cách khả kính”.
Quốc Hùng